Bayraklı Belediyesi’nin 2023 yılı Sayıştay raporunda, belediyenin idari ve mali yönetiminde çeşitli eksiklikler ve usulsüzlükler tespit edilmiştir. Raporda toplam 12 bulguya yer verilirken, en dikkat çekici konular arasında ruhsatsız yapılar, işçi izin hakları, personel giderleri ve taşınmaz devirleri öne çıkmıştır.
1. Ruhsatsız Yapılar ve Yıkım Uygulamalarının Eksikliği
Raporda, Bayraklı Belediyesi sınırlarında bulunan birçok ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapının yıkım işlemlerinin yapılmadığı belirtilmiştir. Yapılan inceleme, 3.307 adet yapı tatil zaptı düzenlendiğini, ancak bu yapılar için yıkım kararlarının alınmadığını göstermektedir. Mevzuata uygun bir şekilde, ruhsatsız ve ruhsata aykırı yapıların yıkılması için etkin bir takip ve uygulama mekanizması oluşturulması gerektiği vurgulanmıştır.
2. İşyeri Ruhsatları ve Ruhsatsız İşyerleri
Bayraklı'da faaliyet gösteren işyerlerinin büyük kısmının ruhsatsız olduğu ortaya çıkmıştır. Belediyeden işyeri açma ve çalışma ruhsatı alan 4.618 işyerine karşılık, toplamda 24.105 faal işyerinin olduğu belirtilmiştir. Bu durumda, 19.487 işyerinin ruhsatsız olarak faaliyette bulunduğu tespit edilmiştir.
3. İşçilerin Yıllık İzin Kullanımında Aksaklıklar
Belediyede çalışan işçilerin yıllık izin haklarını kullanmadığı görülmüştür. 27 işçinin 200 gün ve üzeri, 29 işçinin 150 gün ve üzeri, 83 işçinin 100 gün ve üzeri, 452 işçinin ise 30 gün ve üzeri yıllık izinlerinin kullandırılmadığı belirtilmiştir. Bu durum, işçilerin emekli olduklarında veya iş akitleri sona erdiğinde büyük bir mali yük oluşturabileceği için iznini kullandırmamak belediye için öngörülemeyen giderler yaratacaktır.
4. Personel Giderlerinin Yasal Sınırları Aşması
Belediyenin yıllık toplam personel giderlerinin, yasal sınır olan bütçenin %40'ını aşarak 588 milyon TL'ye ulaştığı tespit edilmiştir. Bu giderler, yıllık toplam gelirlerin %40'ından fazla olup, önceki yıllarda da Sayıştay raporlarında vurgulanan bir konu olmuştur. Belediyenin bu giderleri yasal sınırlara çekmesi gerektiği ifade edilmiştir.
5. Asgari Ücret Prim Desteği Hatalı İşlem
Asgari ücret prim desteği tutarlarının belediyenin genel bütçesine kaydedilmesi gereken yer yerine emanet hesaplarında tutulduğu görülmüştür. Bu tutar 2016-2018 yılları arasında toplam 2 milyon 296 bin 916 TL'yi bulmuştur. Bu hatalı uygulamanın düzeltilmesi gerektiği raporda belirtilmiştir.
6. Yapı Kullanma İzin Belgesi Eksiklikleri
Bayraklı Belediyesi’ne ait bazı yapılar için yapı kullanma izin belgelerinin alınmadığı tespit edilmiştir. Onur Mahallesindeki bir hizmet tesisi ve Doğançay Mahallesindeki şantiye binasının yapı kullanma izin belgelerinin eksik olduğu belirtilmiştir. Bu eksikliklerin giderilmesi için ilgili birimlere talimatlar verildiği ifade edilmiştir.
7. Bedelsiz Devredilen Taşınmazların Tapu Tescili
Bayraklı Belediyesi'ne bedelsiz devredilen bazı taşınmazların tapu tescil işlemleri tamamlanmamıştır. Karşıyaka Belediyesi’nden devir edilen 7 taşınmaz üzerinde icra ve haciz işlemleri bulunması nedeniyle tapu tescili yapılamamıştır. 2022 yılında 2 taşınmazın tescil işlemleri tamamlanmış, ancak geri kalan taşınmazlar için işlemler devam etmektedir.
8. Sosyal Denge Sözleşmesine Aykırılıklar
Belediye ile yetkili sendika arasında imzalanan toplu iş sözleşmesinde, sosyal denge tazminatının dışındaki bazı maddelere yer verildiği görülmüştür. Bu durumun yasal olmayan ek ödemeler ve tazminatlar içerdiği ve ileride bu tür sözleşmelerin yasal çerçevelere uygun hale getirilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Sonuç ve Öneriler
Raporda, Bayraklı Belediyesi’nin hukuki düzenlemelere uygun hareket etmesi, personel giderlerini kontrol altında tutması ve yapılarla ilgili ruhsat ve izin eksikliklerini gidermesi gerektiği vurgulanmaktadır. Ayrıca, taşınmaz devir işlemleri ve sosyal denge sözleşmesi uygulamalarının mevzuata uygun şekilde yapılması önem arz etmektedir.
https://www.sayistay.gov.tr/reports/ZwoRrj8oLJ-izmir-bayrakli-belediyesi
