“Büyükşehir ikinci çeyrekte güçlü seyreden gelirlere rağmen harcamalarda frene bastı. Bunun yeni yönetimin bir tasarrufu olduğu söylenebilir” diyen Kutucular, “Diğer yandan birinci çeyrek harcamaları yerel seçim öncesinde hızlı artmış yani, ilk üç ayda gaza basılmış, ikinci üç ayda harcamalar normale dönmüş de olabilir. Üçüncü çeyrek sonuçları geldiğinde resim netleşir” değerlendirmesinde bulundu
Ekonomist Reşat Kutucular'ın İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin bütçesi analizi;
İZMİR BÜYÜKŞEHİR İKİNCİ ÇEYREK BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ
Haziran ayı gerçekleştirmeleri geldi. Artık Sayın Cemil Tugay’ın ilk üç aylık dönemini değerlendirebiliriz. Bu dönemde bütçe gelirleri 9,92 milyar TL oldu. İlk üç ayda 8,78 milyar TL gelir elde edilmişti. Gelirler ilk altı ay sonunda bütçelenene göre yüzde 47 oranında gerçekleşti. Yılın ikinci yarısında ekonomik aktivitenin yavaşlayacağı düşünülürse gelirlerin yılsonu hedefi olan 39,8 milyar TL’nin altında kalacağı söyleyebilir.
Yılın ikinci çeyreğinde giderler ilk çeyreğe göre yüzde 30 gibi sert bir oranda hız keserek 8,87 milyar oldu. Faiz giderlerinde önemli bir değişiklik olmadı, 454 milyon TL olarak gerçekleşti. Bu gelişmelerin sonucunda ilk çeyrekte 3,81 milyar TL olarak kayda geçen bütçe açığı Haziran sonu itibariyle 1,05 milyar TL kadar azaldı ve 2,76 milyar TL’ye indi.
Şimdi de giderlerin nasıl kısıldığının detayına bakalım. Personel giderlerinde kayda değer bir değişiklik yok… Mal ve hizmet alımları ikinci çeyrekte ilk çeyreğe göre 1,14 milyar TL yavaşlamış. Yavaşlamanın ana nedeni müteahhitlik hizmetleri alımındaki düşüş... Cari transferlerde önemli bir değişiklik göze çarpmıyor. ESHOT ayda 250 milyon TL çekmeye devam etmiş. İlk altı ay sonundaki yardım 1,5 milyar TL’yi bulmuş.
Sermaye giderlerinde frene basılmış. İlk çeyrekte 4,4 milyar TL harcamalar ikinci çeyrekte 2,8 milyar TL’ye gerilemiş.
Gerilemenin bir kısmı dönemsel faktörlere dayanıyor olabilir. Gayrimenkul alımları ve kamulaştırma giderleri kısılmış.
İkinci çeyrekte ilçe belediyelere 68 milyon TL kadar sermaye transferi yapılmış.
Gelelim neredeyse yıllık hedefine ilk altı ayda ulaşan borç verme kalemine…
İlk çeyrekte iştiraklere 1,5 milyar TL borç verilmişti. İkinci çeyrekte borç verme miktarı 640 milyon TL’ye inmiş.
İZBETON 284 milyon TL, İZULAŞ 135 milyon TL, İZTARIM 97 milyon TL ile borç almada başı çekmişler.
İlk üç ayda projelere 4,4 milyar TL harcanmıştı. İkinci çeyrekte rakam 2,8 milyar TL’ye düşmüş.
1,06 milyar TL ulaşım yollarında asfalt kaplama ve bakımına, 350 milyon TL kadar da Buca metro hattı ve Bornova – Buca bağlantı yolları yapımına ayrılmış.
Çeşitli küçük projelere de 1,02 milyar TL gider yazılmış.
Büyükşehir ikinci çeyrekte 1 milyar TL kadar iç borç, 112 milyon TL dış borç kullanmış ve 1,1 milyar TL net borçlanma yapmış.
Bankalardaki TL hesap ilk çeyreğe göre 890 milyon TL artmış 2,17 milyar TL’ye yükselmiş.
İç borçlanmada başı ODEABANK, DENİZBANK ve TEB çekmiş. Dış borçlanmada ise Fransız Kalkınma Ajansı (AFD) ve Avrupa İmar ve
Kalkınma Bankası(EBRD) öne çıkmış.
Yıllardır Büyükşehir’e büyük yük olan kur farkları bu dönemde 40 milyon TL gibi cüzi bir artışla 1,05 milyar TL’ye çıkmış. Kur ne kadar baskı altında Büyükşehir o kadar rahat…
Büyükşehir ikinci çeyrekte güçlü seyreden gelirlere rağmen harcamalarda frene bastı. Bunun yeni yönetimin bir tasarrufu olduğu söylenebilir.
Diğer yandan birinci çeyrek harcamaları yerel seçim öncesinde hızlı artmış yani, ilk üç ayda gaza basılmış, ikinci üç ayda harcamalar normale dönmüş de olabilir. Üçüncü çeyrek sonuçları geldiğinde resim netleşir.
Bu çeyrekte banka mevduatında yaşanan artış, kur farkı yükündeki görece hafiflik olumlu gelişmeler… Önümüzdeki aylarda gelirlerdeki muhtemel zayıflamayı bu şekilde karşılamak önemli…
Buna karşılık ESHOT ve Büyükşehir’in iştiraklerine fon aktarımı devam ettiği için net borçlanma da hız kesmiyor. Personel giderlerindeki katılık da zorlu bir konu…
Kamu hizmeti veriyorsunuz. ESHOT kentlinin ulaşım hakkı çerçevesinde kaçınılmaz kabul edilebilir.
İştirakler ve personel giderleri kaçınılmaz olmayan ancak siyaset üzerinden kaçınılmaz hale gelen önemli gider kapıları…