Sayıştay, İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı İZULAŞ, İZENERJİ ve İZELMAN şirketlerinin 2023 yılı denetim raporunu açıkladı. Raporda, her üç şirketin karşılaştığı mali sorunlar ve usulsüzlükler vurgulandı. Zararlar, gelir kayıpları, SGK borçları ve personel geçişleri gibi önemli bulgular öne çıktı.
1. İZULAŞ: SGK Borçları ve Gecikme Cezaları
İZULAŞ'ın, 2023 yılı içinde SGK'ya olan borçlarını zamanında ödememesi nedeniyle büyük bir gecikme cezası ödemek zorunda kaldığı belirtildi. Raporda, İZULAŞ'ın 1 milyar 193 bin 118 TL tutarında gecikme cezası ödediği ifade edilerek, bu ödemenin kanunen kabul edilmeyen gider olarak kaydedildiği ve şirketin vergi yükünü artırdığına dikkat çekildi. Ayrıca, İZULAŞ’ın üstü açık tur otobüslerinin kullanılmaması da rapora dahil edilen bir diğer bulgu oldu.
2. İZELMAN: Otopark Gelir Kaybı
Sayıştay, İZELMAN'a yönelik önemli bir uyarı yaptı ve otoparklardaki gelir kaybına dikkat çekti. Şirketin, Büyükşehir Belediyesinden devraldığı açık ve kapalı otoparklar ile yol kenarı parkomatlı park yerlerinde, bazı kişilere sürekli ücretsiz kart verilerek gelir kaybına yol açıldığı belirtildi. Ayrıca, bazı otoparkların süresinde faaliyete geçirilmemesi nedeniyle de gelir kaybı yaşandığı ifade edildi. Öne çıkan bir diğer konu ise, Kemeraltı Açık Otoparkı oldu. Bu otoparkın işletme hakkının devralınmaması nedeniyle, gelir kaybının önlenmesi ve otoparkın bir an önce faaliyete geçirilmesi gerektiği belirtildi. Eğer otopark işletilemiyorsa, bu alanın Büyükşehir Belediyesine devredilmesi gerektiği vurgulandı.
3. İZENERJİ: Şirketler Arası Personel Geçişleri
Sayıştay, İZENERJİ'deki şirketler arası personel geçişlerine yönelik de bir eleştiride bulundu. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı’nın onayıyla belediye şirketleri arasında yapılan işçi geçişlerinin mevzuatta herhangi bir düzenlemeye dayanmadığı ve hukuken geçerli olmadığı ifade edildi. Sayıştay, bu durumun düzeltilmesi gerektiğini, aksi takdirde hukuki sorunlarla karşılaşılabileceği uyarısında bulundu. Ayrıca, bu konuda İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı ve yönetim kurulu üyelerinin sorumlu olduğu belirtildi.
Sonuç ve Öneriler
Sayıştay'ın raporunda, her üç şirketin de çeşitli mali yüklerle karşı karşıya kaldığı ve işletme süreçlerinde bazı usulsüzlüklerin bulunduğu vurgulandı. İZULAŞ, SGK borçlarını vadesinde ödeyerek cezaları önlemeli, İZELMAN ise otopark gelir kayıplarını engellemek ve işletme sürecini düzenlemek için çözüm üretmelidir. İZENERJİ’nin ise şirketler arası personel geçişleri konusunda hukuki düzenlemelere uyması gerekmektedir. Bu sorunların çözülmesi, şirketlerin mali yapısını güçlendirecek ve gelecekte benzer sorunların önüne geçilecektir.