Kurumları mali bakımdan denetleyen Sayıştay İzmir’in önemli eğitim kurumlarından Dokuz Eylül Üniversitesi’nin 2023 raporunu yayımladı.
Sayıştay’ın raporunda yer alan bulguda Bilimsel Araştırma Projeleri kapsamında proje yürütücüleri tarafından üniversiteye satın aldırılan demirbaşların proje bitiminde tekrar proje yürütücüsüne zimmetlendiği belirtildi.
SAYIŞTAY'DAN DOKUZ EYLÜL'E: DEMİRBAŞLARINI UNUTMA!
Sayıştay tarafından raporlanan bulguda, “Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) bütçesi kapsamında proje yürütücüleri tarafından ihtiyaç gösterilerek satın aldırılan ve proje süreci devamınca proje yürütücüleri ile diğer araştırma görevlilerine zimmetlenerek kullandırılan taşınırların proje bitiminde proje yürütücüsüne tekrar zimmetlendiği tespit edilmiştir.
Dokuz Eylül Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Uygulama Yönergesi’nin “Makine, Teçhizat ve Donanımlar” başlıklı 21’inci maddesinin 1’inci fıkrası “Projeler için BAP Koordinasyon Birimince sağlanan makine, teçhizat ve donanımların mülkiyeti yürütücünün görev yaptığı birime aittir. Söz konusu makine, teçhizat ve donanımlar, ilgili proje tamamlanıncaya kadar proje yürütücülerine zimmetli olmakla beraber uygun zamanlarda ihtiyaç duyan üniversitemiz araştırmacılarının kullanımına açıktır. Bunların korunmasından, bakım ve onarımından proje yürütücüleri sorumludur. Tamamlanan projelere ait makine ve teçhizatlar ise ortak kullanıma açıktır. BAP Komisyonu, bu tür makine ve teçhizatlarla ilgili olarak, ortak bir alanda kullanıma sunulmaları, başka projelerde kullanılmak üzere alınmaları veya gerekli göreceği diğer tasarruflarda bulunmaya yetkilidir.” şeklinde düzenlenmiştir. Anılan mevzuat gereğince BAP kaynakları ile satın alınan demirbaşlar projelerin tamamlanmasına kadar proje yürütücülerinin kontrolünde ve kullanımında olduğu; projelerin tamamlanmasının akabinde ise özellik arz eden demirbaşların Üniversite bünyesindeki araştırmacıların kullanımına açılacağı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla bu işlemin yapılabilmesi için projeler kapsamında alınan demirbaşların proje bitimiyle birlikte proje yürütücülerinin zimmetinden ziyade ortak kullanıma verilmesi gerekmektedir.
Yapılan inceleme sonucunda; 2023 yılında tamamlanan, 2018.KB.FEN.031, 2018.KB.SAG.081, 2018.KB.SAG.092, 2018.KB.SAG.099, 2018.KB.SAG.116, 2019.KB.FEN.031, 2019.KB.FEN.036, 2020.KB.FEN.005, 2020.KB.FEN.012, 2020.KB.FEN.024, 2020.KB.SOS.003, 2020.KB.SOS.006, 2020.KB.SAG.023, 2020.KB.SAG.034, 2020.KB.MLT.002, 2020.KB.MLT.006, 2020.KB.MLT.008, 2021.KB.EGT.004, 2021.KB.FEN.005, 2021.KB.FEN.006, 2021.KB.FEN.007, 2021.KB.FEN.008, 2021.KB.FEN.027, 2021.KB.FEN.044, 2021.KB.FEN.042, 2021.KB.SAG.032, FBA-2022-2700, SHD-2022-2763, SBA-2022-2797, SHD-2022-2834, SBA-2022-2908 ve TSG-2021-2638 Bilimsel Araştırma Projeleri kapsamında alınan demirbaşların ilgili projelerin süresinin bitmesine rağmen proje yürütücüleri üzerinde kaldığı ve ortak kullanım zimmetine devrolmadığı anlaşılmıştır.
Üniversite, Bilimsel Araştırma Projeleri kaynakları ile satın alınan demirbaşların, ilgili projenin tamamlanması sonrasında proje yürütücülerinin zimmetinden düşülüp ilgili harcama biriminin ayniyatına kayıt edilmesine rağmen kullanımı uzmanlık gerektiren demirbaşlarda oluşabilecek mali kayıp ve oluşabilecek hasarların önüne geçilebilmesi için ilgili harcama biriminde tekrar aynı kişiye zimmetlenerek projenin yürütüldüğü birime iade edildiğini ifade etmiştir.
BAP kaynakları ile satın alanın taşınırların proje sonlarında proje görevlilerinin zimmetinden çıkarılarak Üniversite envanterine alınması gerekmektedir” ifadelerine yer verildi.
Sayıştay, İzmir Demokrasi Üniversitesi'nde usulsüz para toplandığını ve vakıf kurulduğunu açıkladı.
İzmir Demokrasi Üniversitesi'nin 2021 Sayıştay Raporu'nda, "Üniversite'de düzenlenen sempozyumlar için katılım ücreti alındığı ve bu ücretlerin Üniversiteye ait banka hesapların toplanmak yerine İzmir Demokrasi Üniversitesi Güçlendirme Vakfı ve görevli kamu personeline ait şahsi hesapta toplandığı" ortaya çıkmıştı. 2023 yılı Sayıştay Raporu'nda ise "Üniversite'nin usulsüz yollarla vakıf kurduğu ve Üniversite bünyesinde yapılan etkinliklerle ilgili kayıt ücretlerinin bu vakıf tarafından tahsil edildiği" tekrar tespit edildi.
Sayıştay denetçileri 2021 yılında İzmir Demokrasi Üniversitesi'nde düzenlenen sempozyumlar için katılım ücreti alındığını ve bu ücretlerin Üniversiteye ait bir banka hesabında toplamak yerine İzmir Demokrasi Üniversitesi Güçlendirme Vakfı ve görevli kamu personellerine ait şahsi hesapta toplandığını tespit etmişti. Denetçiler, Üniversite'nin 2023 yılı Sayıştay Raporu'nda da "2017 yılında İzmir Demokrasi Üniversitesi Güçlendirme Vakfı adı ile kanunlara aykırı bir şekilde vakıf kurulduğu ve Üniversite tarafından düzenlenen bazı etkinliklerden kayıt ücreti adı altında karşılık tahsil ettiğini" tekrar kaydetti.
"Vakıf ve şahsi hesaplarda para toplandı"
İzmir Demokrasi Üniversitesi 2021 yılı Sayıştay Raporu'na göre, Üniversite'nin kamu kaynaklarını kullanarak düzenlediği etkinlikler için katılım ücreti topladığını ve bu ücretlerin İzmir Demokrasi Üniversitesi Güçlendirme Vakfı ve üniversitede görevli bir kamu personeline ait şahsi hesapta toplandığını tespit etmişti. Raporda, "Üniversitenin imkanları kullanılarak elde edilen ve tamamen kamu geliri hüviyetinde bulunan söz konusu katılım ücretlerinin resmi hesaplar dışında tahsil edilerek kullanılması mevzuata aykırılık teşkil etmektedir" denilmişti.
"Aynı adla vakıf kurulamaz"
Üniversitenin 2023 yılı Sayıştay Raporu'nda ise, 5072 sayılı Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanun'na göre, "Dernek, vakıfların kamu kurum ve kuruluşların isimlerini ve kamu kurum ve kuruluşların sunduğu hizmetlerle ilgili olarak gerçek ve tüzel kişilerden ücret, bağış, katkı payı alamayacağı" belirtildi. Üniversite tarafından 2017 yılında aynı adla İzmir Demokrasi Üniversitesi Güçlendirme Vakfı'nın kurulmasının mevzuata aykırı olduğu işaret edildi.
"Verilen cevap mevzuata aykırılığı açıklayacak nitelikte değil"
Bulgularda, "Kamu İdaresi tarafından verilen cevapta, yeni kurulmuş bir üniversite olması sebebiyle Demokrasi Üniversitesinin tanınırlığını artırmak ve faaliyetlerin verimli ve hızlı bir şekilde yapılabilmesini sağlamak amacıyla tahsil edilen kayıt ücretlerinin bu etkinlerde kullanıldığı, bu gelirlerden vakıf lehine herhangi bir kazanç sağlanılmadığı ifade edilmiştir. Ancak verilen cevap bulguda yer verilen mevzuata aykırılığı açıklayacak nitelikte değildir" denildi.
Raporda sonuç olarak, "Üniversite tarafından düzenlenen etkinliklerde herhangi bir vakıf adı kullanılmaması ve bu etkinliklere ilişkin gelirlerin Üniversite tarafından tahsil edilmesi gerekmektedir" ifadesi yer aldı.
2011'de AK Parti milletvekili aday adayıydı, 2017'de rektör oldu
Üniversitenin resmi internet sitesinde, İzmir Demokrasi Üniversitesi Güçlendirme Vakfı hakkında "İzmirli iş adamları tarafından kuruldu" bilgisine yer veriliyor. Bilgi notunun altında yer alan fotoğrafta ise Vakıf üyeleri, Üniversite Rektörü Prof. Dr. Bedriye Tunçsiper de yer alıyor. Tunçsiper, 2011'de Balıkesir'den AK Parti milletvekili aday adaylığı için başvurdu, ancak aday gösterilmedi. Prof. Tunçsiper, 2017'de İzmir Demokrasi Üniversitesi'ne rektör olarak atandı ve halen bu görevi sürdürüyor.
Kurumları mali bakımdan denetleyen Sayıştay Ege Üniversitesi’nin 2023 raporunu açıkladı. Raporda üniversiteye kiralarını tahsil etmesi, kiraya verebileceği taşınmazları kiraya vererek gelir elde etmesi ve ihalesiz kira yapmaması konusunda uyarıda bulundu.
Kurumları mali bakımdan denetleyen Sayıştay İzmir’in önemli eğitim kurumlarından Ege Üniversitesi’nin 2023 raporunu yayımladı.
KİRALARINI TAHSİL ETİ!
Raporda yer alana bulguda üniversitenin kiraya verdiği bazı taşınmazlarında kira, elektrik ve su bedeli tahsilatlarında gecikme yaşandığının görüldüğü belirtildi.
Raporda, “2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun “Müteahhit veya müşterinin sözleşmenin bozulmasına neden olması” başlıklı 62'nci maddesinde; sözleşme yapıldıktan sonra 63'üncü maddede yazılı hükümler dışında müteahhit veya müşterinin taahhüdünden vazgeçmesi veya taahhüdünü, şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi üzerine, idarenin en az 10 gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi halinde, kesin teminatın gelir kaydedileceği ve sözleşmenin feshedilerek hesabın genel hükümlere göre tasfiye edileceği ve gelir kaydedilen kesin teminatın da müteahhidin veya müşterinin borcuna mahsup edilemeyeceği belirtilmiştir.
Kiracılarla yapılan kira sözleşmelerinin “Fesih Yetkisi” başlıklı 11'inci maddesinde; kiracının taahhüdünü, kira ödemelerinin ve KDV'lerinin geciktirilmesi, elektrik, su, telefon ve ısınma bedellerinin süresinde ödenmemesi dâhil sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi halinde, yukarıda belirtilen 62'nci maddedeki usullere uygun olarak işlemlerin yürütüleceği, son bir yıllık kira bedelinin tazminat olarak tahsil edileceği ve sözleşmesinin feshedilerek hesabının genel hükümlere göre tasfiye edileceği hükme bağlanmıştır.
Aynı maddede; üst üste iki kira bedelinin ödenmemesi halinde kira sözleşmesinin feshedileceği, kiracının kira süresinin bitiminde derhal, sözleşmenin feshi halinde ise, feshe yönelik tebligatı izleyen 15 (onbeş) gün içinde taşınmazı tahliye etmek zorunda olduğu, kiralananın rızaen tahliye edilememesi durumunda 2886 sayılı Kanun'un 75'inci maddesine göre kiracının tahliye edileceği ifade edilmiştir.
Denetimlerde, Üniversitenin 2023 yıl sonu itibarıyla, aşağıdaki tablolarda da görüleceği üzere, 6 adet kiracıdan 3.696.603,69 TL kira alacağı, 11 adet kiracıdan ve Sosyal Tesisler İşletme Müdürlüğünden toplam 2.912.597,55 TL elektrik ve su gideri alacağı bulunduğu tespit edilmiştir. Birikmiş kira alacakları için tahakkuk ettirilen gecikme zammı tutarı ise toplam 373.998,20 TL’dir. Sonuç olarak; Üniversitenin gecikmiş kira, elektrik ve su alacaklarından oluşan toplam 6.983.199,44 TL birikmiş alacağın tahsilat sürecinin hızlandırılması, tahliye süreci işletilecek olan kiracılar açısından da Kanun ve sözleşme hükümlerine uygun işlemlerin yerine getirilmesi gerekmektedir. Kamu İdaresi cevabında, söz konusu durumla ilgili olarak mevzuatın gerektirdiği süreçlerin takip edildiği, adı geçen alacakların büyük bir bölümünün tahsil edildiği, Sosyal Tesislerin borçlarının kısmen tahsil edildiği ve bununla ilgili çalışmaların devam ettiği ifade edilmiştir” ifadelerine yer verildi.
İHALESİZ KİRA UYARISI!
Raporda yer alan bir diğer bulguda ise üniversite yerleşkesi içinde bulunan ve kiraya verilen taşınmazların kira süresi sonunda yeniden ihale yapılmaksızın aynı kişilerce işletilmesine izin verildiği belirtildi.
Söz konusu bulguda, “Üniversite yerleşkesi içinde bulunan ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'na göre ihaleye çıkılarak kiraya verilen taşınmazların, kira süresi sonunda yeniden ihale yapılmaksızın, kullanım bedeli alınması yoluyla aynı kişilerce işletilmesine izin verildiği tespit edilmiştir.
Denetimlerde; Üniversitenin 2886 sayılı Kanun'a göre ihale ile ya da protokol yapmak suretiyle muhtelif tarihlerde kiraya verdiği Otopark, Hastane Kantinleri, Diş Market, Çocuk Hastanesi Zemin Kat Kantinleri, Üntaş Merkez Binası, Tenis Kafe, Kipa Hipermarket gibi bazı taşınmazlarının 6098 sayılı Kanun’da belirtilen 10 yıllık süreyi aşmasına rağmen gerekli sürelere uyularak bildirim yapılmayıp tahliye edilmediği, kira süresi sonunda kullanım bedelleri alınarak kişi ve firmalara ihale yapılmaksızın kiracılık ilişkisinin devam ettirildiği görülmüştür.
Sonuç olarak; kiraya verilen taşınmazların 6098 sayılı Kanun’daki süreler gözetilerek kira süresi sonunda tahliye edilmesi ve 2886 sayılı Kanun’a göre ihale yapılarak tekrar kiraya verilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir” ifadeleri kullanıldı.
“TAŞINMAZLARI KİRAYA VER!”
Üniversite hakkında raporda yer alan bir diğer bulguda Dokuz Eylül’ün kiraya verilebilir bazı taşınmazları kiraya vermediği belirtildi.
Raporda, “Üniversiteye Hazine tarafından tahsisli araziler ile kendi özel mülkiyetinde bulunan bazı gelir getirici özelliği bulunan taşınmazlardan kiraya verilebilir nitelikte olanların değerlendirilmediği tespit edilmiştir.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’ nun Ek 25’inci maddesinde; bu Kanun’un 55 inci maddesinde yükseköğretim kurumları adına tapuda kayıtlı taşınmazların kiralanması, satılması ve işletilmesi suretiyle elde edilecek gelirler ile Hazine adına kayıtlı olup, yükseköğretim kurumlarına tahsis edilmiş taşınmaz malların üzerinde herhangi bir inşaat yapılmamak ve irtifak hakkı tesisine konu edilmemek şartıyla eğitim, sağlık ve sosyal amaçlı kiralanması ve işletilmesi suretiyle elde edilecek gelirlerden bahsedilmektedir.
Denetimlerde; Hazine mülkiyetinde 19 adet taşınmaz üzerinde bulunan ve 9 adedi üniversite özel mülkiyetinde olan, niteliği itibarıyla otomat, eşya satış yeri, ATM, dükkan, kafe, market, baz istasyonu, kantin gibi kullanılması mümkün olan toplam 28 adet kiraya verilebilir alan olduğu görülmüştür. Sonuç olarak, bu yerlerin usulüne göre idare tarafından işletilmesi ya da kiraya verilmesi ve buralardan gelir elde edilmesinin üniversitenin öz gelirlerinden mahrum kalınmaması açısından Kanun'un amacına daha uygun olacağı değerlendirilmektedir” ifadeleri kullanıldı.
